Waar blijft de Menselijke Maat die sinds de Toeslagenaffaire zo belangrijk gevonden werd?
In "Voetsporen", een blad van de Stichting Vluchtelingenwerk, las ik een artikeltje waar vermeld werd dat weer een individu, en in de praktijk zullen het vast wel meer zijn, wordt vermalen in de administratieve bureaucratie.
Ik zal het in zijn geheel hier citeren, het spreekt voor zichzelf:
====================================================
Geboren in Nederland, maar nog altijd geen nationaliteit.
Hoewel ze mensen zouden moeten beschermen en verder helpen, handelen overheidsinstanties steeds vaker vanuit wantrouwen. Een torenhoge bewijslast, in lood gegoten termijnen en een strikte interpretatie van de regels: in het asiel- en integratiebeleid verdwijnt de menselijke maat. Hasmik (21) kan er over meepraten. Hoewel ze geboren en getogen is in Nederland, heeft - haar vele pogingen ten spijt - nog altijd geen nationaliteit.
"Leven zonder nationaliteit is een constante bureaucratische strijd. Tot op de dag van vandaag word ik van het kastje naar de muur gestuurd. Mijn vader is Armeen, mijn moeder Azerbeidzjaanse. Door hun gemengde huwelijk werden ze in beide landen als verraders gezien en liepen ze gevaar. Gelukkig kregen ze in Nederland snel een verblijfsvergunning, maar toen ze vijf jaar later de Nederlandse nationaliteit mochten aanvragen, deden ze dat niet direct. Kort daarna werden helaas de regels veranderd.
Kafkaëske situatie
Sindsdien hebben mijn ouders een geldig paspoort en een geboorteakte nodig uit hun land van herkomst: documenten die ze niet hebben en nooit zullen krijgen. Mijn ouders zijn hierheen gevlucht op een paspoort uit de Sovjet-Unie en die staat is in 1991 opgeheven. In plaats daarvan worden van mijn vader Armeense papieren verwacht en van mijn moeder papieren uit Azerbeidzjan. Maar het gebied waar zij is geboren is zo vaak opgedeeld en van regime gewisseld: het bestaat niet meer. Als gevolg kunnen mijn broertje en ik hier nooit naturaliseren.
"Als ik geen Nederlander ben, wat ben ik dan wél?"
Het lijkt of mijn zaak op elk bureau wordt weggeschoven: "Hier kunnen we niets mee". Soms doe ik weer een rondje: dan bel ik de gemeente die mij standaard doorverwijst naar de IND, die mij vervolgens naar de Armeense ambassade stuurt. Maar ook de ambassade heeft nooit inhoudelijk gereageerd op mijn mails en telefoontjes. Van de ambassade hoef ik dus geen document te verwachten waarop staat dat ik géén Armeens paspoort kan krijgen. Wat moet ik nog meer doen?
Geen stem
Ondertussen komen er steeds meer zorgen bij. Een hypotheek afsluiten, trouwen, solliciteren, vakanties boeken: gaat dat allemaal wel lukken? Overal ontstaat gedoe. Tijdens de verrassingsvakantie die ik boekte voor mijn vriend en mij naar Engeland, werden we vlak voor het boarden geweigerd. Ook wordt mijn stem letterlijk niet gehoord - ik mag niet stemmen. Terwijl ik wel voor altijd in Nederland mag blijven. Het maakt me zó boos. Ik doe zó mijn best. Ik ben dan misschien geen Nederlander op papier, ik voel me er wel een. Want als ik dat niet ben. Wat ben ik dan wél?"
===================================================
Het maakt haar boos, nou mij ook. Dat is het nu juist: Een torenhoge bewijslast, in lood gegoten termijnen en een strikte interpretatie van de regels. Onlangs heeft de Hoge Raad toch besloten dat rechters meer en beter moeten kijken naar de redelijkheid van die "strikte regels"?